De pronkboon

Een dorp gewijd aan pronkbonen

Wie niet waagt niet wint. “Een bolletje pronkbonenijs, alstublieft!” Nog een laatste sceptische blik. Hoe kan een zoete lekkernij gemaakt van bonen goed smaken? En dan zet je je tong erin. Mmm. Mjam. Oh, dat is toch lekker! Een licht nootachtig aroma smeert zich heerlijk romig uit op uw gehemelte. De smaak doet opmerkelijk veel denken aan kastanjes.

De paars-zwarte boon smaakt niet alleen naar kastanje, maar kan ook veelzijdig in de keuken gebruikt worden: De boon smaakt goed in salades en soepen, stoofschotels, braadpannen en bijgerechten, maar ook in gebakken producten en ijs. De Stiermarkse pronkboon is het culinaire symbool van St. Ruprecht an der Raab en tegelijkertijd het belangrijkste product van de marktstad, die een tussenstop is op het Weinland Stiermarken-fietspad. De bonen staan symbool voor lokale culinaire hoogstandjes en voor de gevarieerde fruit- en groenteteelt. Bovendien is het lokale bedrijf ‘Steirerkraft / Estyria Naturprodukte’ met zijn Kernothek de grootste producent van pronkbonenzaad in Oostenrijk. Hier worden meer pronkbonen verwerkt dan waar ook in Stiermarken. De lokale boeren leveren hun Stiermarkse pronkbonen – al sinds 24 augustus 2016 is de Stiermarkse pronkboon geregistreerd in het EU-register van beschermde oorsprong – aan het bedrijf ‘Steirerkraft / Estyria Naturprodukte’ dat zich volledig inzet voor regionale culinaire lekkernijen. Het bedrijf slaat een brug tussen traditionele landbouw en moderne productietechnologie, tussen traditionele keukenkennis en moderne voedingswetenschap.

De pronkboon is een echte globetrotter en is afkomstig uit het tropische Midden-Amerika. In de 17e eeuw vonden deze bonen hun weg naar Europa. In het Stiermarkse klimaat voelde deze boon zich meteen op zijn gemak en men begon de boon te kweken in de tuinen van de huizen als decoratieve, helrode bloeiende afscherming. Pas geleidelijk aan werd het eetbare potentieel van de vrucht ontdekt, die, gedroogd als niet-bederfelijke energieleverancier, een zeker en voedzaam aanbod in de winter mogelijk maakte. Pronkbonen zijn een integraal onderdeel van de Stiermarkse gastronomie. De voedende fysiologische eigenschappen van dit voormalige ‘armeneten’ maken van deze bonen vandaag de dag een modern voedingsmiddel: de bonen zijn vetarm, bevatten veel hoogwaardige eiwitten, vitamine B, foliumzuur, ijzer en magnesium. Het hoge aandeel voedingsvezels heeft een positief effect op de spijsvertering en de langzame koolhydraten zorgen voor een langer gevoel van verzadiging. Net als in het oorspronkelijke thuisland worden de peulvruchten als gemengde gewassen geteeld: ze klimmen hoog op de maïs, wat de bonen ook schaduw geeft.

In het pronkbonendorp St. Ruprecht an der Raab wordt de boon in de gastronomie op veel verschillende manieren gebruikt: van pronkbonenbrood tot pronkbonenchocolade en -ijs, in heerlijke pronkbonenballetjes of als klassieke salade. De pronkboon geeft zelfs zijn naam aan zes fietstochten en dient als logo van de marktstad!

Auteur: Anita Ericson